A halottak a hidegségi társadalomban Nyomtatás
27. Születés, életkor és halál

A halottak a hidegségi társadalomban

 

Tartalomjegyzék
Köszönetnyilvánítás . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3
Bevezetés. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4
I. Élők . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .14
1. 1. A gyimesi csángók. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .15
1. 2. Közösség és együttélés Gyimesben . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .25
1. 2. 1. Család. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .28
1. 2. 2. Rokonság. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 35
1. 2. 3. Komaság. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .42
1. 2. 4. Szomszédság. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .49
1. 2. 5. Együtélés – csere és kölcsönösség. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 51
1. 2. 6. Együtélés – mindennapi kommunikáció . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .64
1. 3. Összefoglalás. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 71
II. Holtak. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .73
2. 1 Doktrinális valás és helyi valás. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .74
2. 2. A képzetek és rítusok heterogenitása. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 81
2. 3. Élőből halott: rítusok és képzetek . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 93
2. 3. 1. A halál és előjelei. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 95
2. 3. 2. Haldoklás. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 99
2. 3. 3. A halott felkészítése . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 105
2. 3. 4. Imádkozó. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 110
2. 3. 5. Temetés és tor. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 113
2. 3. 6. Rendhagyó temetések . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 118
2. 3. 7. Megemlékező rítusok – közbenjárás a halotakért. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 119
2. 3. 8. Túlvilágképek . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .140
2. 4. Rossz halottak: kirekesztetek és bolygó lelkek. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 145
2. 5. Összefoglalás. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 152
III. Élők és holtak . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 153
3. 1. Kommunikáció élők és holtak közöt. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .154
3. 1. 1. Akommunikáció csatornái . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 155
3. 1. 2. Akommunikációs csatornák „ rendszere” . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 179
3. 2. Élők és holtak viszonya – a halottak helye a társadalomban. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .182
3. 2. 1. Segítő halotak. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 183
3. 2. 2. Csere élők és holtak közöt . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 184
3. 2. 3. Halotak normatív szerepben. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .208
3. 3. Összefoglalás. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 212
IV. Élők és élők . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .214
4. 1. Álomnarratívok és a mindennapi kommunikáció . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .215
4. 1. 1. Rejtet üzenetek . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 217
4. 1. 2. Az álomelbeszélések hatékonysága, hitelessége . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 231
4. 2. Haloti rítusok és kommunikáció . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .236
4. 2. 1. Részvétel a haloti rítusokban: szerepek, feladatok és elvárások . . . . . . . . . . . . . . . 238
4. 2. 2. Részvétel a haloti rítusokban: gyakorlat és motiváció. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .245
4. 2. 3. Alamizsna . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .252
V. Összegzés. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 257
Irodalom. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 261


LAST_UPDATED2